ลาก่อน MP3 หลังจากรับใช้โลกมายาวนานเกือบสามสิบปี วันนี้มันกำลังจะตาย

MP3 รูปแบบไฟล์เพลงดิจิตอลที่เราใช้งานกันมายาวนานตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษ 1990 วันนี้มันกำลังจะได้รับการเกษียณอย่างทางการแล้วครับ

Fraunhofer สถาบันวิจัยในประเทศเยอรมัน ผู้ที่สร้างรูปแบบการเข้ารหัสไฟล์แบบ MP3 มีการประกาศออกมาว่า จะยุติการออกใบอนุญาตสำหรับสิทธิบัตรบางอย่างที่เกี่ยวข้องกับ MP3 หรือก็คือเริ่มเข้าอยู่ยุคสิ้นสุดการพัฒนาการใช้งานไฟล์เพลงดิจิตอลประเภทนี้กันแล้ว แต่ก็ไม่เป็นไรเพราะว่าในปัจจุบัน เรามีช่องทางในการจัดเก็บตัวไฟล์เพลงที่ดีกว่า นั้นก็คือ Advanced Audio Coding หรือไฟล์ประเภทที่เรารู้จักกันในชื่อ AAC นั้นเองครับ

ผู้อำนวยการสถาบัน Fraunhofer กล่าวกับทาง NPR ว่า รูปแบบไฟล์ Advanced Audio Coding (AAC) ได้กลายมาเป็นมาตรฐานที่นิยมถูกนำมาใช้งานสำหรับการดาวน์โหลดเพลงและวิดีโอบนอุปกรณ์โทรศัพท์มือถือในปัจจุบัน เพราะด้วยความที่มันมีประสิทธิภาพมากกว่า รองรับฟังก์ชันการทำงานที่มากกว่า รวมถึงคุณภาพที่สูงกว่าไฟล์เสียงประเภท MP3 นั้นเองครับ

ย้อนกลับไปเมื่อประมาณช่วงปลายทศวรรษ 1980 มีการรวมทีมสำหรับทำงานวิจัยเกี่ยวกับการเข้ารหัสเสียงขึ้นที่มหาวิทยาลัย Friedrich-Alexander of Erlangen-Nuremberg โดยมีนักวิจัยจากสถาบัน Fraunhofer เข้าร่วมในการพัฒนา และผลงานของพวกเขาที่ได้มาก็คือไฟล์มาตรฐาน MP3 ที่สามารถย่อขนาดข้อมูลของตัวเพลงลงเหลือเพียง 10 เปอร์เซ็นต์จากไฟล์เสียงต้นฉบับ ซึ่งนับเป็นการลดขนาดพื้นที่จัดเก็บซึ่งมีค่าอย่างมากในเวลานั้นเลยทีเดียวครับ

ตัวไฟล์ฺ MP3 เริ่มได้รับการยอมรับ จนเกิดเป็นความนิยมที่ผู้ใช้จะนำเพลงออกมาจากคอมแพคดิสก์ไปจัดเก็บเป็นไฟล์ MP3 ในเครื่องคอมพิวเตอร์ที่บ้านของตน เพื่อเปิดฟังได้อย่างง่ายๆ ด้วยโปรแกรมที่สามารถถอดรหัสเล่นไฟล์ประเภทนี้ได้ และสุดท้าย MP3 ก็กลายมาเป็นไฟล์ยอดนิยมแห่งสังคมดาวน์โหลด ทั้งแบบถูกกฏหมายและแบบผิดกฎหมาย มันได้รับความนิยมเป็นเวลาหลายปีต่อเนื่องกันอย่างที่เราเห็นกันมาจนถึงในทุกวันนี้ครับ

ความนิยมของไฟล์ MP3 ในยุครุ่งเรืองทำให้เกิดอุปกรณ์เครื่องเล่นมากมายที่ออกมาเพื่อรองรับไปทั่วโลก โดยต้องยอมรับว่าในช่วงเวลานั้น ก็เป็นทาง Apple และร้านค้า iTune ที่เข้ามาสร้างบทบาทสำคัญชักนำตลาดให้เกิดความนิยมของไฟล์ AAC  ขึ้นมาเทียบเคียง MP3 โดยมีอุปกรณ์สำคัญอย่าง iPod เป็นตัวนำ

จนมาถึงยุคปัจจุบันที่ร้านค้าจำหน่ายเพลงและบริการมิวสิคสตรีมมิ่งเริ่มเป็นบริการหลักที่สำคัญในวงการเพลง เครื่องเล่น MP3 หรือแม้แต่ iPod เอง ความนิยมก็ลดลงตามไปด้วย ความสำคัญที่ยังเหลือของ MP3 ก็เริ่มจะหมดไป และสุดท้าย ไฟล์ประเภท AAC ก็เข้ามาแทนที่ในประโยชน์ด้านการจัดเก็บไฟล์เพลงซึ่งให้ผลลัพท์ของการใช้งานที่ดีกว่า MP3 ซึ่งทั้งหมดก็อยู่ที่เวลา

ซึ่งข่าวนี้เชื่อว่าผู้ใช้ชาวไทยจำนวนหนึ่งอาจจะไม่เข้าใจ ก็เพราะเรายังคงเป็นหนึ่งในประเทศที่นิยมโหลดใช้เพลง MP3 เป็นไฟล์สกุลหลักกันอยู่นั้นเองครับ ต่อให้ไม่มีผู้พัฒนาหรือสิทธิบัตรในการใช้งานใดๆ ออกมาใหม่ แต่ความนิยมของผู้ใช้ ้ถ้ายังสะดวก ก็ยังคงจะใช้ต่อไปกันนั้นแหละครับ