แม้ Microsoft จะประกาศในบล็อกโพสต์ล่าสุดว่า Windows ยังมีผู้ใช้งานมากกว่า 1 พันล้านเครื่องทั่วโลก แต่เบื้องหลังตัวเลขนี้คือสัญญาณชัดเจนของการถดถอยอย่างต่อเนื่องของระบบปฏิบัติการที่ครองโลกมาเกือบ 40 ปี
จากรายงานในปี 2022 Microsoft เคยระบุอย่างภาคภูมิว่า Windows 10 และ Windows 11 มีผู้ใช้งานรวมกันกว่า 1.4 พันล้านเครื่อง และในปี 2021 ยังอยู่ที่ 1.3 พันล้าน ซึ่งแสดงถึงการเติบโตอย่างต่อเนื่องในช่วงนั้น แต่ในปี 2025 ตัวเลขกลับลดเหลือ 1 พันล้านเครื่อง นั่นหมายถึงมี Windows PC หายไปถึง 400 ล้านเครื่องในเวลาเพียง 3 ปี
สาเหตุของการหดตัวนี้มีหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนผ่านของโลกไปสู่ยุค “Mobile First” ที่สมาร์ตโฟนและแท็บเล็ตเข้ามาแทนที่คอมพิวเตอร์สำหรับการใช้งานทั่วไป, การที่ Windows 11 มีข้อกำหนดฮาร์ดแวร์ที่เข้มงวด ทำให้ผู้ใช้จำนวนมากต้องเลือกใช้งานเวอร์ชันเก่าที่ไม่รองรับ หรือแม้แต่การออกแบบ UI และแนวทางการเก็บข้อมูลผู้ใช้ที่หลายคนไม่ถูกใจ
แต่ฝั่งตรงข้ามอย่าง Apple ที่ดูเหมือนจะได้เปรียบในยุค Apple Silicon ก็ไม่ได้อยู่ในสถานการณ์ที่ดีนัก แม้จะมียอดขาย Mac ในปี 2023 สูงถึง 29.4 พันล้านดอลลาร์ แต่หากมองในมุมของสัดส่วนรายได้ Mac กลับคิดเป็นเพียง 7.7% ของรายได้รวมทั้งหมดของ Apple ซึ่งถือว่าต่ำที่สุดในประวัติศาสตร์บริษัท และลดลงอย่างต่อเนื่องจากที่เคยเป็นถึง 86% ในปี 2000
นี่ไม่ใช่แค่ปัญหาของ Windows หรือ Mac แต่เป็นสัญญาณร่วมของอุตสาหกรรมพีซีทั้งหมดที่กำลังเผชิญความเปลี่ยนแปลง ทั้งจากพฤติกรรมผู้บริโภคที่หันไปใช้สมาร์ตดีไวซ์, ความล่าช้าของนวัตกรรมฮาร์ดแวร์ใหม่ และความคุ้นชินที่เปลี่ยนไปของคนยุคหลังที่ไม่จำเป็นต้องมี “คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ” หรือ “แล็ปท็อปส่วนตัว” เหมือนในอดีตอีกต่อไป