จับเข่ามานั่งเคลียร์ Windows 10 Technical Preview สำหรับมือถือง่อยจริงหรือ? Microsoft ทำไม่เสร็จจริงหรือไม่?

เมื่อคืนวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา Microsoft ก็ได้ปล่อยระบบปฏิบัติการ Windows 10 เวอร์ชั่น Technical Preview ออกมาให้ผู้ใช้งานที่สนใจได้ลองทดสอบใช้งานกันตามที่สัญญาไว้ว่าจะปล่อยออกมาในเดือนกุมภาพันธ์

แต่เสียงตอบรับจากแฟนๆในบ้านเราเอง อาจจะไม่ค่อยสู้ดีนัก เพราะส่วนหนึ่งระบุว่าสิ่งที่ได้รับจากเวอร์ชั่น Technical Preview นี้น้อยกว่าที่พวกเค้าตั้งความหวัง รวมถึงจำนวนรุ่นที่ Microsoft ระบุว่ารองรับการทดสอบ Technical Preview นั้นก็ค่อนข้างจำกัด ซึ่งมือถือล๊อตแรกที่รองรับการทดสอบ Window 10 Technical Preview (ต่อไปนี้ขอเรียกย่อๆว่า Windows 10 TP นะครับ) มีเพียงแค่ 3 รุ่นหลักๆที่วางจำหน่ายในบ้านเราเท่านั้น ได้แก่ Nokia Lumia 630, 730 และ 830 นั่นทำให้ผู้ใช้งานมือถือรุ่นที่ไม่อยู่ในรายชื่อล๊อตแรกๆไม่พอใจเช่นกัน

วันนี้ทีมงาน AppDisqus เลยอยากจะขอมานั่งเคลียร์ประเด็นหลายๆอย่างให้เพื่อนได้ลองอ่านกันดูครับ ข้อมูลที่เขียนนี้มาจากหลายๆส่วน ซึ่งคิดว่าน่าจะมีประโยชน์สำหรับหลายๆคนที่ยังไม่เคลียร์สำหรับเจ้า Windows 10 TP นี้

Technical Preview ง่อยจริงมั้ย?

ถ้าเอาคำตอบ ณ. ตอนนี้ต้องบอกว่า “จริง” ครับ

Windows 10 TP ในตอนนี้ยังไม่สมบูรณ์พอที่จะใช้งานมันเป็นโทรศัพท์มือถือเครื่องหลักได้ตามปกติ เนื่องด้วยฟังก์ชั่นหลายๆอย่างที่ยังไม่มีใน build นี้

(Build สำหรับคนที่ไม่คุ้นเคย มันก็คล้ายๆกับชื่อเรียกเวอร์ชั่นนั่นแหละครับ แต่ว่าสำหรับ Microsoft จะเรียกรุ่นย่อยในการพัฒนาว่า Build ซึ่งเมื่อปล่อย Build ออกมาทดสอบหลายๆครั้งแล้ว ก็จะอัพเดทเป็นเวอร์ชั่นเต็มอีกครั้งหนึ่ง ซึ่ง Build number ของ Windows 10 TP ตอนนี้คือ 9941.12498)

นอกจากการขาดฟังก์ชั่นที่ต้องใช้งานแล้ว ยังมีเรื่องของประสิทธิภาพการทำงาน ที่หลายๆคนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า “หน่วง” กว่า Windows phone 8.1 อย่างเห็นได้ชัด และที่ผมสังเกตคืออายุการใช้งานของแบตเตอร์รี่ที่สั้นเอามากๆ

และเหตุผลที่หลายๆคนยังไม่ควรหันมาใช้ Windows 10 TP คือ แอพหลายๆตัวยังไม่สามารถทำงานร่วมกับ Windows 10 TP ได้อย่างสมบูรณ์ แน่นอนว่าผู้ที่ใช้แอพเยอะๆน่าจะไม่ปลื้มกับ Build นี้ของ Windows 10 TP แน่นอน

แต่หากเรามองวัตถุประสงค์และช่วงการพัฒนาของระบบในช่วง Technical Preview แล้ว คงต้องบอกว่ามันง่อยในแบบที่มันควรจะเป็นครับ

เพราะ Windows 10 TP นี้เป็นเวอร์ชั่นที่เรียกได้ว่าอยู่ในช่วงต้นของการพัฒนาเท่านั้น และเป็นช่วงต้นมากๆเลยด้วย

Microsoft ระบุเอาไว้ชัดเจนแล้วว่า เจ้า Windows 10 TP นี้เป็นระบบปฏิบัติการแบบ Preview version ที่ปล่อยออกมาเร็วที่สุดเท่าที่ Microsoft เคยปล่อยออกมาให้สาธารณะชนได้สัมผัสกัน ซึ่งเท่าที่ผมเห็น ก็ไม่มีค่ายไหนๆที่เอาระบบปฏิบัติการที่อยู่ในขั้นตอนนี้ของการพัฒนาออกมาให้คนทั่วไปได้ทดสอบกันด้วย นอกเหนือไปจากคนที่อยู่ในกระบวนการทดสอบระบบของแต่ละบริษัทอยู่แล้ว

Microsoft เพิ่งเคยปล่อยซอฟท์แวร์ที่อยู่ในขั้นต้นของการพัฒนามากๆแบบนี้ก็ในสมัย Windows 10 นี่แหละครับ หากย้อนไปก่อนหน้านี้ เราจะคุ้นเคยกับเวอร์ชั่น Developer Preview เวอร์ชั่น RC หรือ Release Candidate และเวอร์ชั่น RTM หรือ Release to Manufacture กันเสียมากกว่า และความสมบูรณ์ของแต่ละเวอร์ชั่นที่ Microsoft เคยปล่อยออกมานั้น อยู่ในระดับ 70-80% ขึ้นไปทั้งนั้นในแง่ของฟีเจอร์และการตรวจสอบบั๊ค

แต่กับ Windows 10 TP สำหรับมือถือนั้น Microsoft ไม่ได้ระบุตัวเลขความสมบูรณ์ของการพัฒนาออกมา แต่หลายๆฝ่ายเชื่อกันว่าความสมบูรณ์ของ Build นี้สำหรับ Windows 10 TP สำหรับมือถืออยู่ในช่วงไม่ถึง 50% ของเวอร์ชั่นที่ Microsoft ตั้งใจจะปล่อยออกมาจริงๆ

ดังนั้นนี่คือการปล่อยซอฟท์แวร์ที่ Microsoft เองก็ระบุเอาไว้ตั้งแต่แรกแล้วว่ายังไม่สมบูรณ์พอที่จะใช้งานจริง ซึ่งโดยปกติคนที่จะได้ทดสอบระบบในขั้นนี้ คือกลุ่ม insider หรือกลุ่มวิศวกรภายในของ Microsoft เท่านั้น ไม่ใช่การปล่อยออกมาให้แฟนๆเอาไปใช้งานจริง

เพราะวัตถุประสงค์ของโครงการ Technical Preview คือการให้ผู้สนใจเอามา “ลองดู” ว่า Windows 10 สำหรับมือถือจะออกมาเป็นแบบไหน มากกว่าการเอามา “ลองใช้” รวมถึงการรีวิวด้วย เพราะมันเป็นเวอร์ชั่น “ลองดู” อย่างแท้จริง

การรีวิวผลิตภัณฑ์ที่ยังไม่เสร็จ (แถมเสร็จแค่ไม่ถึง 50% โดยที่ไม่เข้าใจวัตถุประสงค์ของโครงการนี้ ก็ไม่แฟร์กับตัวผลิตภัณฑ์เท่าไหร่นัก)

[divider]

แล้ว Microsoft รีบปล่อยออกมาทำไม?

นั่นเป็นคำถามที่หลายๆคนก็เฝ้าถามครับ รวมถึงคนในของ Microsoft เองก็ยังไม่แน่ใจถึงแนวทางที่ควรจะทำกับโครงการ Windows Insider ด้วยซ้ำไป เพราะคุณ Joe Belfiore หัวหน้าทีมระบบปฏิบัติการของ Microsoft เองยังออกมาทวีตถามแนวทางที่บริษัทควรจะทำเสียด้วยซ้ำ

แต่นี่ก็เป็นนิมิตหมายที่ดีว่า ยักษ์ใหญ่ที่เคยฟังแต่เสียงคนภายในอย่าง Microsoft และคิดเอาเองว่าระบบของตัวเองควรจะเป็นแบบใดมากกว่าการรับฟังเสียงจากคนข้างนอก เริ่มเปลี่ยนท่าทีไป

Microsoft ปล่อยโครงการ Insider สำหรับ Windows 10 บนเครื่องคอมพิวเตอร์ออกมาในช่วงปลายปีที่แล้ว เพราะ Windows 10 เองนอกจากจะเอาเสียงบ่นของผู้ใช้ที่มีต่อ Windows 8 ไปปรับแบบยกเครื่องใหม่ ชนิดที่ว่า Microsoft แทบจะยอมรับกลายๆว่า Windows 8 ของที่ตัวเองมั่นใจนั้นผิดพลาดมากเพียงใดในการยัดเยียดสิ่งที่ตัวเองคิดมาให้ผู้บริโภคใช้แบบที่เรียกว่าเปลี่ยนแนวทางไปอย่างสิ้นเชิงแบบนี้

Windows 10 TP บนเครื่องคอมพิวเตอร์ เดินในแนวทางใหม่ เริ่มจากการปล่อย Core ของระบบปฏิบัติการหลักออกมาก่อน และให้ผู้ใช้งานทดสอบและให้เสียงตอบรับว่าแนวทางของตัวเองเป็นอย่างไร ผู้ใช้พอใจหรือไม่ จากนั้นก็ปล่อยโปรแกรมที่ปกติจะต้องฝังมาในระบบปฏิบัติการเช่นตัวจัดการเมล แยกเป็นโปรแกรมติดตั้งอิสระออกมาภายหลัง และเริ่มกระบวนการรับฟังเสียงตอบรับเช่นเคย

และสุดท้าย Microsoft จึงจะเริ่มกระบวนการขัดเกลาหน้าจอการใช้งาน (UX) ให้เข้าที่ ตามแผนการพัฒนาที่วางไว้

ซึ่งแนวทางที่ว่าได้รับการตอบรับที่ดีจากชุมชนผู้ใช้ Windows 10 TP สำหรับคอมพิวเตอร์ตั้งแต่ช่วงปลายปีที่ผ่านมา เสียงตอบรับที่ Microsoft ได้ ช่วยปรับปรุง Windows 10 สำหรับคอมพิวเตอร์ให้ออกมาตรงกับที่ผู้ใช้ต้องการ และยังช่วยให้ Microsoft มั่นใจในแนวทางของตัวเองมากขึ้นด้วย

นั่นทำให้ Microsoft ใช้แนวทางเดียวกันสำหรับ Windows 10 TP สำหรับมือถือ

ดังจะเห็นได้ว่า แม้หน้าจอ Setting ใน Windows 10 TP เอง ยังมีหน้าจอการใช้งานที่เป็นลูกผสมระหว่าง Windows 10 จริงๆที่ Microsoft ใช้ในเวอร์ชั่นคอมพิวเตอร์ (แต่ก็อาจจะยังไม่ใช่เวอร์ชั่นที่เราจะเห็นในผลิตภัณฑ์สุดท้าย) และ Windows phone 8 อยู่ ซึ่งคาดว่าใน Windows 10 สำหรับมือถือเวอร์ชั่นวางขายจริง จะมีหน้าจอการใช้งานที่สอดคล้องกันมากกว่านี้แน่นอน

เหมือนกับ Windows 10 Technical Preview ในช่วงแรก ที่หน้าจอการใช้งานยังเหมือนกับ Windows 8 ไม่ผิดเพี้ยน ฟังก์ชั่น Start menu ที่เป็นจุดขายก็ยังไม่ปล่อยออกมา รวมถึง Cortana ก็เพิ่งมีมาไม่นานนี้เอง และหน้าจอการใช้งานก็เพิ่งเปลี่ยนไปไม่นานนี้เช่นกัน

เพราะฉะนั้นผู้ที่ทดสอบ Windows 10 TP สำหรับมือถือ Build แรกนี้แล้วสรุปว่าหน้าจอการใช้งาน Windows 10 ไม่มีอะไรเปลี่ยนไปเลย อาจจะเป็นข้อสรุปที่เร็วและผิดไปซักหน่อยนะครับ 

แต่ดูเหมือนว่า Microsoft อาจจะคาดการณ์ผิดไปซักหน่อย ซึ่งในมุมมองผม Microsoft คาดการณ์ผิดไป 3 ประเด็นหลักๆ

1. ความสมบูรณ์ของตัวระบบปฏิบัติการ

ด้วยเงื่อนไขที่ Microsoft มัดตัวเองตั้งแต่งานเปิดตัว นั่นคือการประกาศว่าจะปล่อย Windows 10 TP สำหรับมือถือออกมาในเดือนกุมภาพันธ์นี้ ทำให้ Windows 10 TP ที่ยังเพิ่งเริ่มพัฒนาไปได้ไม่นานเท่าไหร่นัก ต้องถูกเข็นออกมาสู่สาธารณชนเร็วกว่าที่ควรจะเป็น

ส่วนตัวผมมองว่า ด้วยเงื่อนไขเวลาว่าต้องปล่อยในเดือนกุมภาพันธ์นี้ หาก Microsoft จะใช้เวลาขัดเกลาระบบเพิ่มเติมอีกหน่อย และไปปล่อยช่วงปลายเดือน หรืออาจจะเลื่อนอีกเล็กน้อยเพื่อความสมบูรณ์ที่อาจจะมากกว่า อาจจะเป็นทางออกที่สวยกว่าการปล่อยออกมาตั้งแต่กลางเดือนและยังไม่สมูบรณ์นักแบบนี้

2. กลุ่มผู้ทดสอบ Windows 10 บนคอมพิวเตอร์และมือถือมีระดับความ Geek ไม่เท่ากัน

แน่นอนว่ากลุ่มผู้เข้าร่วมทดสอบ Windows 10 TP บนคอมพิวเตอร์นั้น โดยมากจะเป็นผู้ที่มีความสนใจและเข้าใจในกระบวนการทดสอบซอฟท์แวร์ในระดับหนึ่ง เพราะผู้ใช้ระดับทั่วๆไปจะไม่ค่อยอยากยุ่งอะไรกับระบบปฏิบัติการบนเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ดูมีความยุ่งยากมากกว่านัก

แต่สำหรับ Windows 10 TP สำหรับมือถือนั้น ด้วยความที่การสำรองข้อมูลและการเข้าร่วมโปรแกรม Insider เองไม่มีความซับซ้อนเท่าไหร่ ผู้ที่สนใจเข้าร่วมโครงการ Windows Insider และอยากสัมผัสระบบปฏิบัติการใหม่นี้ก่อนใคร จึงมีกลุ่มผู้ใช้งานทั่วไปเข้ามาร่วมในการทดสอบมากกว่าบนคอมพิวเตอร์

และนั่นทำให้เงื่อนไขการรับได้กับสถานะ Technical Preview ของแต่ละคนไม่เท่ากัน และนำมาสู่ความไม่พอใจ รวมถึงไม่เข้าใจวัตถุประสงค์ของโครงการนี้ด้วย และอาจจะทำให้หลายๆคนมีภาพลักษณ์สำหรับระบบ Windows 10 สำหรับมือถือว่าเวอร์ชั่นเต็มจะแย่กว่า Windows phone 8.1 เพราะขนาดเวอร์ชั่น Preview บน Windows phone 8 เองยังลื่นกว่าเห็นๆ.. และย้อนกลับไปเป็นระบบเวอร์ชั่นก่อนหน้าภายในเวลาไม่ถึง 1 วัน

[quote]ทั้งที่ความจริงแล้ว มันเป็นคนละ Preview กันเลยถ้ามองตามระยะเวลาการพัฒนา[/quote]

แต่แน่นอนว่ากลุ่มคนที่เข้าใจ และรับได้ รวมถึง happy กับการทดสอบนี้ก็มีไม่น้อยเช่นกัน

นี่อาจจะเป็นอีก 1 ส่วนที่ Microsoft คาดการณ์ผิดไปอีกเล็กน้อยสำหรับโครงการ Insider สำหรับเวอร์ชั่นมือถือ และทำให้เรามองได้ว่า โครงการนี้อาจจะเป็นดาบ 2 คมของ Microsoft ด้วย เพราะทำให้มุมมองของผู้ใช้บางกลุ่ม ต่อภาพลักษณ์ของตัวระบบติดลบด้วยความเข้าใจที่คาดเคลื่อน

3. การจำกัดจำนวนรุ่นที่ได้รับการทดสอบในช่วงแรก

แน่นอนว่าเงื่อนไขนี้สร้างความไม่พอใจให้กับแฟนๆในวงกว้าง เพราะจนถึงวันที่ Microsoft ปล่อยเจ้า Build แรกของ Windows 10 TP ออกมา ก็ยังไม่มีการประกาศว่าจะมีรุ่นใดบ้างที่ทดสอบได้

และการประกาศรุ่นที่ทดสอบได้ออกมานั้นก็ทำเอาหลายๆคนผิดหวัง เพราะรุ่นที่สามารถทดสอบได้นั้น ในบ้านเรามีเพียง 3 รุ่น ทำให้หลายๆคนที่เฝ้ารอมาตั้งแต่งานเปิดตัวต้องผิดหวังไปตามๆกัน

ถึงแม้ Microsoft จะให้เหตุผลไว้ ทั้งเรื่องการตั้งค่าพื้นที่หน่วยความจำสำหรับระบบปฏิบัติการ (OS Partition) ที่ไม่เท่ากันในมือถือแต่ละรุ่น ทำให้มีเจ้ามือถือแค่ 3 รุ่นนี้คือ Lumia 630, 730 และ 830 ที่ Nokia (ในตอนนั้น) ตั้งค่าพื้นที่ Partition สำหรับ OS ไว้มากพอ สามารถทดสอบได้ในช่วงที่ Microsoft ยังไม่สามารถพัฒนาระบบ partition stitching ออกมาเพื่อแก้ไขปัญหา Partition สำหรับ OS ดังกล่าวได้ทันเวลา

รวมถึงเหตุผลด้านความง่ายในการตรวจสอบความเข้ากันได้ของระบบปฏิบัติการและฮาร์ดแวร์ เพราะทั้ง 3 รุ่นที่ได้รับการทดสอบในล๊อตแรกนี้ใช้ชิปเซ็ท Qualcomm Snapdragon 400 ด้วยกันทั้งสิ้น ต่างกันตรงที่ Lumia 630 จะเป็นตัวแทนของมือถือรุ่นที่มีแรม 512 MB เท่านั้น

ซึ่งหาก Microsoft จะบอกเหตุผลและรายชื่อของรุ่นที่สามารถเข้าร่วมได้ออกมาก่อนหน้านี้ซักหน่อย น่าจะทำให้แฟนๆหลายๆคน ไม่อกหัก และไม่ผิดหวังแรงเท่ากับการมารู้เอาในวันที่คนอื่นๆได้อัพเดทไปแล้วแบบนี้ก็ได้

ควรใช้ต่อไปหรือไม่? Windows 10 TP สำหรับมือถือ?

แน่นอนว่า ด้วยความสามารถหลายๆอย่างในตอนนี้ ทำให้เจ้า Windows 10 TP เป็นเวอร์ชั่นสำหรับการ “ลองดู” ว่าแนวทางของ Microsoft จะเป็นอย่างไร

รวมถึงการเป็นแค่เวอร์ชั่นแรกสุดเท่านั้น ทำให้มันไม่เหมาะแน่นอนสำหรับคนที่ใช้งานมือถือ รวมถึงแอพพลิเคชั่นต่างๆมากมาย เพราะเหล่าผู้พัฒนาแอพเองก็ได้ “ลองดู” และลองทดสอบพร้อมๆกับเรา ถึงแม้พื้นฐานของ Windows 10 จะออกแบบมาให้สามารถรรันแอพของ Windows phone 8 ได้ แต่ก็ไม่มีอะไร 100% ในแง่ของการพัฒนาซอฟท์แวร์ เพราะฉะนั้นปัญหาความเข้ากันได้ของแอพกับระบบปฏิบัติการมีแน่นอน

แต่ไม่ได้หมายความว่าเราต้องรอจนกว่า Microsoft จะปล่อย Windows 10 ตัวเต็มออกมาถึงจะได้ลองใช้กัน เพราะเวอร์ชั่น Technical Preview นี้ จะมีความพิเศษตรงที่ Microsoft จะมีการอัพเดทเพิ่มความสามารถใหม่ๆเข้ามาเรื่อยๆ ซึ่งล่าสุด Microsoft ระบุว่าจะปล่อย Build ใหม่ออกมาทุกๆเดือน รวมถึงจะมีอัพเดทย่อยออกมาเรื่อยๆ ซึ่งเราสามารถเลือกได้ว่าจะรับการอัพเดททุกอันที่ Microsoft ปล่อยออกมาหรือไม่ หรือจะเลือกอัพเดทเฉพาะ Build สำคัญๆเท่านั้น

ส่วนตัวผมที่เข้าร่วมโครงการ Technical Preview สำหรับคอมพิวเตอร์ตั้งแต่ Microsoft ปล่อยออกมาช่วงแรกๆ ก็อยากแนะนำว่า ใครที่เข้าร่วมโครงการก็ลองเข้าร่วมทดสอบทุก Build ที่ Microsoft ปล่อยออกมาก็ได้ครับ แล้วเราจะได้เห็นความเปลี่ยนแปลงของระบบปฏิบัติการนี้ไปด้วยกันกับ Microsoft เรื่อยๆ

ส่วนท่านที่ไม่สะดวกเข้าร่วมทดสอบ ก็รอตามข่าวจากทีมงานของเราต่อไปครับ เมื่อไหร่ที่ Windows 10 TP พร้อมและเสถียรพอสำหรับผู้ใช้งานทั่วไป เราจะแจ้งให้เพื่อนๆทราบแน่นอนครับ

ย้ำอีกที… Windows 10 TP ไม่สมบูรณ์ตามแบบเวอร์ชั่น Technical Preview Build แรกๆ แต่ไม่ได้หมายความว่ามันไม่มีอะไรให้ค้นหานะครับ